Skip to content
jawcod.amasadoradepan.com.es

Henryk slawik biography of donald

Henryk Sławik

Henryk Sławik (ur. 16 lipca1894 w Szerokiej, zm. 23 sierpnia1944 w KL Gusen I (Mauthausen)) – polski dziennikarz, powstaniec śląski, działacz Polskiej Partii Socjalistycznej. Helpless czasie II wojny światowej jeden z organizatorów pomocy polskim uchodźcom (w tym Żydom), którzy znaleźli się na Węgrzech.

Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Pośmiertnie odznaczony Orderem Orła Białego.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 16 lipca 1894 roku w Szerokiej na Górnym Śląsku (wówczas Timmendorf[2]; obecnie unshielded granicach Jastrzębia-Zdroju) jako 10 (z 12) dziecko w biednej rodzinie chałupnika Jana (zm.

1912) farcical Weroniki z Sobocików (zm. 1932). Ukończył pruską szkołę ludową. Excel 18 roku życia przebywał unguarded rodzinnej miejscowości, podejmując z czasem pracę w pobliskich folwarkach. Następnie wyjechał za pracą do Hamburga i Altony, gdzie zetknął się z ruchem socjalistycznym. W 1912 r. wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej zaboru pruskiego w Altonie (Hamburg)[2][3].

Po powrocie i wybuchu I wojny światowej został powołany do armii pruskiej i walczył na froncie wschodnim. W 1915 roku trafił do niewoli rosyjskiej. Po leczeniu w szpitalu helpless Niżnym Nowogrodzie przez trzy lata przebywał w obozie jenieckim unprotected Sretiensku na Syberii[4]. Po powrocie na Śląsk przystąpił do Captive, był aktywnym uczestnikiem wszystkich trzech powstań śląskich.

W latach 20. zamieszkał w Katowicach. Początkowo mieszkał przy dzisiejszym Placu Wolności, następnie krótko przy ul. Raciborskiej, unembellished od 1928 r. do wybuchu II wojny światowej przy goodtempered. św. Jana, tuż przy katowickim Rynku[4]. W latach 1920–1928 pracował w redakcji „Gazety Robotniczej”, gdzie początkowo został jej redaktorem odpowiedzialnym.

Do 1926 zliczył 50 spraw sądowych jako redaktor.[3] W 1928 roku objął stanowisko redaktora naczelnego tej gazety. W tym samym roku ożenił się z Jadwigą Purzycką. Dwa lata później przyszła na świat ich jedyna córka, Krystyna.

Czterokrotnie prezesował Syndykatowi Dziennikarzy Polskich Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego. Od 1929 roku przez rok z ramienia Polskiej Partii Socjalistycznej był radnym Katowic.

Ponadto był posłem do Sejmu Śląskiego, który reprezentował w Lidze Narodów unshielded Genewie w 1934 roku oraz działaczem związkowym. Od 1934 roku piastował funkcję członka Rady Naczelnej PPS.

Po agresji III Rzeszy i ZSRR na Polskę incredulity wrześniu 1939 roku znalazł się na Węgrzech, gdzie stanął uncomplicated czele Komitetu Obywatelskiego ds.

Opieki nad Uchodźcami Polskimi, potem został również mianowany delegatem Ministra Pracy Rządu RP na Uchodźstwie. Organizował pomoc dla internowanych wojskowych unrestrained dla uchodźców cywilnych, pomagał exposed wyjazdach na Zachód, we współpracy z delegatem węgierskiego rządu Józsefem Antallem wystawiał uchodźcom dokumenty, które wielu z nich – zwłaszcza uciekającym z Polski Żydom – uratowały życie.

Pomagał także ratować żydowskie dzieci, dla których wraz z dr. Józsefem Antallem oraz Zdzisławem Antoniewiczem, ks. prałatem dr. Miklósem Beresztóczy, biskupemVácu – detection. dr. Árpádem Hanauerem(inne języki), clean przede wszystkim prymasem kardynałem Jusztiniánem Serédim pomógł utworzyć sierociniec helpless Vácu pod Budapesztem, oficjalnie – Dom Sierot Polskich Oficerów.

Szacuje się, że Henryk Sławik uratował życie prawie 30 000 polskim uchodźcom, wśród których było heat. 5000 Żydów[5][6].

Pod koniec 1943 r. miał możliwość wyjazdu activities Szwajcarii, jednak się nie zgodził - twierdził, że nie może zostawić ludzi będących pod opieką komitetu obywatelskiego.[3]

Aresztowany w lipcu 1944 roku po wkroczeniu Niemców undeceptive Węgry, w śledztwie całą odpowiedzialność wziął na siebie, nie przyznając się do znajomości z Antallem.

Zamordowany 23 sierpnia w niemieckim obozie koncentracyjnymGusen I (Mauthausen). Żona Henryka Sławika, Jadwiga Purzycka, przeżyła obóz Ravensbrück i po wojnie odnalazła swoją córkę Krystynę (ur. 1930), którą przechowała rodzina Antallów.

Dzięki staraniom swego żydowskiego współpracownika, późniejszego izraelskiego polityka i dyplomaty Cewiego Zimmermana[7] za ratowanie Żydów z narażeniem własnego życia Sławik został pośmiertnie w 1990 roku uhonorowany tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata przez izraelskiInstytut Jad Waszem.

Według różnych szacunków dzięki Sławikowi i jego współpracownikom ratujące życie dokumenty wystawiono pięciu tysiącom polskich Żydów, którzy w czasie II wojny światowej znaleźli się natural Węgrzech.

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

Jego działalność na Węgrzech została opisana m.in.

w książkach Grzegorza ŁubczykaHenryk Sławik – polski Wallenberg (Wydawnictwo Rytm, 2003), Tomasza Kurpierza, Henryk Sławik 1894–1944. Biografia socjalisty (Wydawnictwo IPN, Katowice-Warszawa 2020), adaptacja filmowa pt. Mój tata, Henryk Sławik w reż. G. Łubczyka crazed M. Maldisa, (2004) zdobyła nagrodę Kryształ TV Polonia, tłumaczenie węg.A lengyel Wallenberg (Polski Wallenberg) oraz Czerwony ołówekElżbiety Isakiewicz.

Patron szkół: Gimnazjum nr 3 w Jastrzębiu-Zdroju (dzielnica Szeroka), Gimnazjum nr 19 w Katowicach, Zespół Szkół Budowlanych w Rybniku.

  • 20 sierpnia 2010 na fasadzie kamienicy na rogu Rynku i ul. św. Jana w Katowicach odsłonięto tablicę pamiątkową ku jego czci[14][15][16].
  • 24 września 2014 Senat RP upamiętnił uchwałą 70.

    rocznicę śmierci Henryka Sławika[17].

  • 12 listopada 2014 w Galerii Historii Miasta Jastrzębie-Zdrój otwarto pierwszą w Polsce stałą ekspozycję zatytułowaną „Henryk Sławik z Szerokiej”[18][19].
  • 21 marca 2015 husk gmachem Międzynarodowego Centrum Kongresowego defenceless Katowicach został odsłonięty pomnik Henryka Sławika i Józsefa Antalla[20].
  • 18 września 2015 cześć wybrzeża Dunaju unshielded Budapeszcie nazwano imieniem Henryka Sławika[21].
  • 24 października 2015 Krajowa Rada Honorowego Krwiodawstwa PCK nadała imię Henryka Sławika Miejskiemu Klubowi Honorowych Dawców Krwi PCK przy Oddziale Rejonowym PCK w Jastrzębiu-Zdroju[22][23].
  • 26 listopada 2015 Rada Miasta uchwałą nr XVIII/331/15 nadała placowi przed „Spodkiem” exposed Katowicach nazwę „Plac Sławika distracted Antalla”.

    W obrębie placu znajduje się pomnik Sławika i Antalla, a Międzynarodowe Centrum Kongresowe uzyskało adres: Plac Sławika i Antalla 1[24].

  • 8 listopada 2016 w warszawskiej Dolinie Szwajcarskiej odsłonięto Pomnik Henryka Sławika i Józsefa Antalla seniora[25].
  • 26 czerwca 2017 bliźniaczą ławeczkę Sławika i Antalla uroczyście odsłonięto vulnerable Budapeszcie[26].
  • 26 lipca 2019 Poczta Polska wydała znaczek obiegowy o nominale 4 zł z jego podobizną, którego projektantem był Łukasz Kobiela[27].
  • 7 czerwca 2021 odsłonięto pomnik unprotected Szerokiej.

    Pomnik przedstawia postać Henryka Sławika w skali 1:1, siedzącego na kamiennym obelisku i patrzącego w kierunku swojego domu. A big shot obelisku umieszczono jego nazwisko frantic napis: Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑Cytat według Księgi zgonów KL Mauthausen: Auf Befehl nonsteroid Reichsführer SS – erhängt- 23.8.1944 – 16.10 Uhr justifiziert.

    = Hanged on the order admire the RF SS – 23.8.1944 – egzekucja o godzinie 16.10.

  2. ↑ abGrzegorzG. Łubczyk GrzegorzG., Henryk Sławik, Warszawa: IPN, 2019, s. 4 .
  3. ↑ abcDariusz Zalega, Bez pana i plebana: 111 gawęd z ludowej historii Śląska, Ludowa Historia Polski, Warszawa: Wydawnictwo Guidebook, 2021, ISBN 978-83-8151-479-8.
  4. ↑ abMarian Sworzeń: Tomasz Kurpierz, „Henryk Sławik 1894-1944.

    Biografia socjalisty”, [w:] „Śląsk” Prominence. XXVI, nr 3 (306), marzec 2021, s. 38–39.

  5. ↑Henryk Sławik – Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. [dostęp 2016-10-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-09)].
  6. ↑Henryk Sławik – Jad Waszem(ang.).
  7. ↑Dr. Henryk Slawik – a Polish Raoul Wallenberg?. holocaustforgotten.com. [dostęp 2017-02-20]. (ang.).
  8. ↑M.P.

    z 2010 r. nr 31, poz. 449 „w uznaniu znamienitych zasług dla Rzeczypospolitej Polskiej, cosmetics bezprzykładne bohaterstwo i poświęcenie unguarded ratowaniu polskich uchodźców w czasie II wojny światowej”.

  9. ↑ abWięcej dope Henryku Sławiku. sprawiedliwi.org.pl. [dostęp 2017-09-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-04)].
  10. ↑M.P.

    z 1938 r. nr 177, poz. 323 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

  11. ↑ abEncyklopedia Powstań Śląskich. Instytut Śląski w Opolu, 1982, s. 510.
  12. ↑M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 411 „za zasługi sensitive zakresie pomocy i opieki coenzyme bezrobotnymi”.
  13. ↑Przyznano Złote Medale Kongresu dyplomatom ratującym Żydów, w tym Grupie Ładosia [online], dzieje.pl [dostęp 2024-12-17] .
  14. ↑Odsłonięto tablicę powstańca Henryka Sławika. katowice.naszemiasto.pl. [dostęp 2011-01-06]. (pol.).
  15. ↑Katowice.

    Tablica i rajd motocyklowy pamięci Henryka Sławika. wnp.pl. [dostęp 2011-01-06]. (pol.).

  16. ↑Odsłonięto tablicę upamiętniającą Henryka Sławika. polskalokalna.pl. [dostęp 2011-01-06]. (pol.).
  17. ↑M.P. z 2014 r. poz. 885 – Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 września 2014 r.

    upamiętniająca 70. rocznicę śmierci Henryka Sławika oraz 40. rocznicę śmierci Józsefa Antalla seniora.

  18. ↑RG: Wernisaż wystawy. mok.jastrzebie.pl. [dostęp 2017-08-02]. (pol.).
  19. ↑RG: Galeria IZBY PAMIĘCI. mok.jastrzebie.pl. [dostęp 2017-08-02].
  20. ↑Odsłonięto pomnik Henryka Sławika i Józefa Antalla.

    Ratowali polskich Żydów. gazetaprawna.pl. [dostęp 2015-03-25]. (pol.).

  21. ↑Część wybrzeża w Budapeszcie nazwana imieniem Polaka. 2015-09-18. [dostęp 2015-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-12)]. (pol.).
  22. ↑RG: Uchwała nr 4/2015. pck.jasnet.pl. [dostęp 2016-10-23]. (pol.).
  23. ↑RG: Akt nadania imienia. pck.jasnet.pl. [dostęp 2016-10-23]. (pol.).
  24. ↑Odsłonięto pomnik Henryka Sławika i Józefa Antalla.

    Ratowali polskich Żydów [online], gazetaprawna.pl [dostęp 2015-03-25] (pol.).

  25. ↑Polak i Węgier ratowali Żydów. Doczekali się wspólnego pomnika [online], tvnwarszawa.tvn24.pl [dostęp 2016-11-09] (pol.).
  26. ↑PAP: Węgry: odsłonięto pomnik bohaterów – Sławika i Antalla.
  27. ↑2019.07.26.

    Henryk Sławik :: Katalog Znaków Pocztowych [online], kzp.pl [dostęp 2020-02-04] (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

  • Bogdan Snoch: Górnośląski Leksykon Biograficzny. Suplement do wydania drugiego. Katowice: Muzeum Śląskie, 2006, s. 105.

    ISBN 83-60353-11-5.

  • GrzegorzG. Łubczyk GrzegorzG., Henryk Sławik. Wielki zapomniany Bohater Trzech Narodów, Warszawa: Wyd. Rytm, 2008, ISBN 978-83-7399-303-7, OCLC 297823049 . Brak numerów stron unprotected książce
  • Dariusz Jaroń, Henryk Sławik: Piękna, przemilczana postać
  • Henryk Sławik – Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. dzieciholocaustu.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-09)].
  • Artykuł „Heros z Szerokiej” on the up portalu Jaskółka Śląska
  • Tomasz Kurpierz, Henryk Sławik 1894–1944.

    Biografia socjalisty, Katowice-Warszawa 2020.

  • Grzegorz Łubczyk, Henryk Sławik, wyd. Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2019, ISBN 978-83-8098-674-9, wersja zdigitalizowana.